Endoskopik Sinüs Cerrahisi

Endoskopik Sinüs Cerrahisi(ESC) Nedir?

Sinüs hastalıklarının ameliyat ile tedavisinde kullanılan güncel teknik endoskopik sinüs cerrahisidir (ESC).

ESC sırasında dışarıdan herhangi bir kesi yapılmadan burun deliklerinde yerleştirilen ve cerrahi sahanın detaylı görüntüsünü sağlayan endoskoplarının yanından kullanılan bazı aletler yardımı ile sinüslerdeki patolojilere müdahale edilmektedir.

ESC günümüzde kronik sinüs iltihapları başta olma üzere, sinüs tümörleri, ön kafa kaidesi yaralanmaları, travmaya bağlı göz çukuru hasarları, beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçakları ve görme siniri basısı gibi durumların tedavisinde güncel tedavi seçeneği olarak en fazla sayıda yapılan cerrahilerden birisidir. Aynı zamanda minimal cerrahi travma yaratma avantajı nedeni ile göz yaşı kesesi drenaj ameliyatlarında (Dakriosistorinostomi) ve hipofiz bezi tümörlerinin cerrahi tedavisinde (Endoskopik hipofizektomi) giderek artan oranlarda tercih edilmektedir.

Kronik sinüs hastalıklarında uygulanan endoskopik ameliyatlarda başlıca;

  • İltihaplı dokuların/poliplerin temizlenmesi
  • Sinüsleri burna bağlayan boşalma kanallarının açılarak genişletilmesi
  • Konka bülloza, birden fazla sinüs boşalma deliği (aksesuar ostium), anormal mukoza temas bölgeleri gibi anatomik problemlerin düzeltilmesi işlemleri yapılmaktadır.

Endoskopik sinüs cerrahisi sırasında hasta ve cerrahın konforu açısından genel anestezi tercih edilmektedir.

Cerrahi süresi patolojinin yaygınlık derecesine ve aynı ameliyatta yapılacak burun içi eğriliklerin düzeltilmesi, estetik burun cerrahisi, burun eti küçültülmesi, anatomik varyasyonların düzeltilmesi gibi ek müdahalelerin olup olmamasına göre değişmektedir. Tek bir sinüse müdahale 15 dakika civarında sürerken tüm sinüsleri tutan patolojinin temizlenmesi iki saati geçebilmektedir.

Nadir durumlar dışında sinüs cerrahisi sonrasında burun içerisine tampon konulmamakta, hastalar burundan rahat nefes alabilmektedirler.

Ameliyat sonunda, orta burun etinin altındaki ameliyat bölgesine, kanamayı ve iyileşme sırasında oluşabilecek doku yapışmalarını engellemek amacı ile yerleştirilen özel tamponlar ve çeşitli materyaller burun solunumunu olumsuz etkilememektedir.

Endoskopik Sinüs Ameliyatı Sonrası

Ameliyat sonrasında ciddi bir tıkanıklık ya da ağrı şikâyeti olmamakta, basit ağrı kesiciler genellikle yeterli olmaktadır.

Hastaların ameliyat günü hastanede kalması önerilmekle beraber ameliyatın içeriğine göre aynı gün taburculuk ta mümkün olabilmektedir.

Ameliyat sonrasında antibiyotik tedavisine en az 10 gün devam etmek önerilmektedir, gerek görülen durumlarda bu süre uzatılmakta ya da ek ilaçlar eklenebilmektedir.

Ameliyat sonrasında burnu mekanik olarak temizleyip mukozayı nemlendiren, genellikle steril tuzlu su içeren spreyler kabuklanmalar geçene kadar kullanılmalıdır.

Alerjik ve polipli hastalarda ameliyat sonrasında kortizon içeren spreylere ve polip oluşumunu riskini azaltan ilaçlara başlanmaktadır.

Endoskopik sinüs ameliyatları sonrasında 3-4 kez pansuman yapılmaktadır.

Birinci haftanın sonunda ilk detaylı pansuman sırasında burun ve sinüs drenaj kanallarında oluşan kabuklar temizlenmekte, sinüs içine yapışmayı önleyici materyaller konulmuşsa bunlar alınmakta, enfeksiyon kontrolü yapılmaktadır.

İlk pansumanın gerektiği gibi yapılması ameliyatın başarısı yönünden oldukça önemlidir.

Hastaların yapılan ameliyatın boyutuna göre iyileşme tamamlanana kadar 7-10 günlük aralarla kontrollere gelmeleri gerekmektedir.

ESC'de bazı özel durumlarda ameliyatın zorluk derecesi ile beraber başarısızlık veya komplikasyon ihtimali artmaktadır. Bu özel durumlar;

  • Ameliyat sırasında dokularda aşırı kanama olması
  • Sinüslerde ileri derecede iltihap olması
  • Özellikle damarsal içeriği fazla olan tümörlerin ameliyatları
  • Hipertansiyon
  • Pıhtılaşma bozuklukları (Kanama diatezleri)/Aspirin kullanımı
  • Anatominin önceki ameliyat / travma nedeni ile değişmiş olması
  • Önceki ameliyatlara bağlı sert iyileşme dokusu oluşmuş olması
  • Normal anatomiyi değiştiren yaygın polipler
  • Paranazal sinüs içi / dışı tümörler
  • Anatomik değişiklikler (varyasyonlar)
  • Arka etmoid, sfenoid, frontal sinüslere yönelik ameliyatlar olarak sayılabilir.

Endoskopik sinüs ameliyatları sırasında ya da sonrasında karşılaşılan bazı minör ve majör komplikasyonlar mevcuttur. Bunlar içinde en önemli olanları